Saturday, January 30, 2021

බලි ශාන්තිකර්මයේ එන ගායනා විශේෂ


ශාන්ති කර්මය හා බැඳුණු පුළුල් ගීත සාහිත්‍යයක් ඇත. අංග සම්පූර්ණ වශයෙන් කරනු ලබන බලි යාගයක් පුරා දින තුනක් පැවැත්වෙන හෙයින් ඒ හා බැඳුණු ගායනයන්ගේ ප්‍රමාණය අතිමහත්ය. ඉතාම සරල නර්තනයන්ගෙන් යුක්තව ගගනය නැතහොත් මිණි ගෙඩිය වයමින් විවිධ තාල රූප අනුව ගයන එකී ගායනයන් සඳහා යොදාගනු ලබන්නේ මහාබලි පොත දසවිධ රත්නමාලය චින්තාමණී මුනිගුන මාලය ලෝක රත්නමාලය ධාතු ථූපා වංශය බුදුගුණඅලංකාරය රාගාලංකාරය චිත්තාමණි ශාන්තිය යාග සංග්‍රහය හෙවත් බලි නිධානය පොසිය ජනාලංකාරය ග්‍රහ වළල්ල ඡන්ද හරණය බලි වීදිය රාහු දමනය සූරිය ශාන්තිය නමැති කාව්‍ය ග්‍රන්ථයන්ගෙන් උපුටා ගන්නා ලද ගායනාවන් ය.
 
ඒ අනුව බලි ශාන්තිකර්මයේ එන ගායනා කිහිපයක් ලෙස,
  • ශ්ලෝක
  • ඇඹුම් කවි
  • බුදුගුණ කවි
  • කඩතුරා බලි
  • හීං සතර කවි
  • ග්‍රහපන්ති කවි  
  • සිරස පාද කවි
  • පිරිත් හුය කවි
  • කෝල්මුර ගායනා
  • බලි සැරසිලි කවි
  • බලි පුරාණයේ එන කවි
  • අවනත්තටදීමේ ගායනා
  • දෙවියන්ට පින්දීමේ ගායනා, යනුවෙන් පෙළගැස්විය හැකිය. 
දෙවියන්ට පින්දීමේ ගායනා
 
තුන් ගුණ දත් මුනිඳුගේ ගුණ රදනා
කන්කලු සුමිහිරි බස් නිති කියනා
මං ගුණ ගායනා රුසිරෙන් සොබනා
තුන් පරසිඳු ඇදුරන් කැඳවමිනා

රාවණ මෙන් සොඳ තොවිල් උගත්තු
බෝවන සඳහන් ගුණ සිය පැත්තු
රෝග දුකින් පෙලෙනා බලවත්තු
මේ ඇදුරන් ග්‍රහ පුදට නොගත්තු
 
නවග්‍රහයින් සඳහා කෝල්මුර ගායනා
 
පෑවිය ගණඳුරු දුරැර දිවාකර
ලීලය රත්පැහැ සිරවස දිනකර
මේ වන දෙස දුරලමින පෙමාකර
සූරිය දෙවිදුට වඳිමු සමාකර
 
නවග්‍රහ දෙවිඳුට
අස්න සරසා කොට
පිරි පිරිවර යකුන් හට
දෙවන් දොල පුදු මෙකි  විලසට
 
නවග්‍රහ රුසියෙකි
වඩින දෙපස නවයකි
කැටුව නව දහයකි
එර්දි ගමනින් වඩින විලසකි

නවග්‍රහ දෙවි අරා
දුම්මල පහන් පුදා කරා
රන් කවුලු දොර හැරා
වඩින් ග්‍රහ දෙවි සමග පිරිවරා  

සිරස පාද කවි

පෙර කලෙක අප බෝසතාණෝ ඉපිද මව් මායා කුසින්
දුරු හැරව හැම අන්තරා දුක් ගියේ පොකුරඹ දිය ලෙසින්
හැර නොයෙක් පස කරුම දුරු කොට මෙලොව සතහට මව්ලෙසින්  
සිරස හැම දොස සන්නි බැස යයි ලොව්තුරා බුදු අනුහසින්

එකල කන්ථක අසුගේ නගෙමින් ගොසින් නෙරංජන ගඟින්
නිමල කේෂය ධාතු කපමින් දිවස පුරයට එර්දි කරමින්
එකල දෙව්පුර දෙවිඳු රැස්වී එතන සිළුමිණ සෑය බඳිමින්
නළල හැම දෙස සන්නි බැස යයි ලොවුතුරා මුණි අනුහසින්

අපගේ සිදුහත් සන්සුන් කුමරුනි මහණ වෙමි පතා
අදම යමි සිතා සන්සුන් ගමනින් අසුට නැග ඉතා  
පැමිණ වසවත් කිව් බස් නොගෙන බුදු වෙතා
ඒ අනුහස වෙතා සුන් සුන් කොට සියලු පිරිපතා
 
පිරිත් හූයේ කවි
 
මුනිදු යමහල් වසනද සිරිලකට මුචලිදු සඳ එදා
සුරිඳු පුල්වන් දෙවිඳු එව්වෙ පිරිත් හුය මතුරා එදා
දිනිදු කුල පඬුවස් රජුගේ දිවි දොස මුදාහල රජ එදා
එබඳු අනුහස මේ ආතුරයාට පිරිත් හුය වඩමින් එදා

බුද්ධං සරණින් බුද්ධ පිරිත් හුය
ධම්මං සරණින් ධම්ම පිරිත් හුය
සංඝං සරණින් සංඝ පිරිත් හුය
මෙතුන් සරණින් වඩිමි පිරිත් හුය

විපත ගෙන දෙන ලෙසට සක්වල සමන් විභීෂණ දෙවියනේ
උපත කළ මහා සම්මතේ පෙර පවතිනා රඟ අසමිනේ
නිරත අට කොණ වැසෙන හැම දෙවි බලා දිවැසකිනේ
පිරිතවේ ඔබ අතට දෙන්නට දෙවන් අවසර දෙවියනේ 
 
කඩතිර හැරීම
 
ලකුණු බලා අපෙ මුනි බෝ මුල වැඩ සිටගෙන
දකුණු අතින් කලස දරා මිහිකත් දෙස් දෙන
ලකුණු බලා සඳ මඬලක් සේම උදාවෙන
කකුසඳ මුනි අනුහසයෙන් කඩතිර හරිමින
 
සිද්ද මුනිදු වැඩ හිද බෝ මුල විදුරාසන
යුද්ධ කරන්නට වසවතු ඇවිදින් පිනිමින
වැද්ද නොදී හැම පිරිපත දුරලා හරිමින
බුද්ධ රත්නෙ අනුහසයෙන් කඩතිර හරිමින
 
ශ්ලෝක
 
නෙත්‍යං සෝම වර්ණංච
රාක්ෂපති රූපකං
ත්‍රීශූල පාස දරන් චෛව
කාලෝක්‍යය තුරඟ වාහනං 

නීල වර්නංච පාත්‍යං
පාද සීරෝ ඔදරං
වායු රක්ෂසද පත්‍යුහ
වාස වූව නිල් එළු වාහන

බලි පූරාණය

සිතට අමාසිරි සැපදුක් දියනා
ලොවට දෙසු දම් මුණි දම් සඟනා 
වෙතට තමා කරවිත් සැම සුරනා
සතට කියන් බලි පිළිවෙල පටුනා

ඇදුරු පිරිසිදුවී සැරසී ගෙන
සොඳරු පිරුවට ඇඳ පේවී ගෙන 
ඉදුරා කී ලෙස බලිය සරා ගෙන
ඇඳුරා යාගය කරවති මෙලෙසින
 
මල් බලි
 
පෙර ඉසිවරු කීවා බස් අරගන්නේ
ඒ මුල්කොට ගෙන නිරවද වන්නේ
අක් මුල් දැන මේ යැයි පවසන්නේ
මල් බලි අස්නක් කියමු අසන්නේ
 
හත් දවසින් මුණිවැඩ ඉද එ නුවර
බලි පිරිතුත් කර රෝ දුක් දුරු කර
රෝ දුක් කරනා ලෙස හැම දුරුකර
යාග කරපු හැටි අස මල් බලි පෙර  

බලි සැරසිල්ලේ කවි

අතපය බරවා කොර බිහිරෝ ඇති
දත සුදු සෝ ගඳ දද ලෙඩ ඇති
ඇස් කිති කෙල තොළු බොල්ලෑ දත් ඇති
බලි ඇරුමට මේ ඇදුරෝ නොගනිති

අඩි ඇන දෙරණත දස දිග ගුගුරා
පැන පැන සියොලඟ දුහුවිලි තවරා
මේ රඟ නාටක හැකිනම් ඇදුරා
යමයෙකි ආතුරයන් හට හතුරා
 
බුදුගුණ ගායනා
 
නමෝ මුනිදු බුදු වෙන්නට සිරිමහ බෝ මුල උන් කල
නමෝ බුද්ධ රත්න ගුණෙන් සළු දසතුන් හට මුල් කල
නමෝ කියා සිරි හස්තය දිගු කල මුනි අනුහස් බල
නමෝ කියන පළමු පදෙන් වේය ඔබට ජය මංගල

ඇඹුම් කවි

මුදුන පටන් දෙවිවරු  අඹමි නොලෙසා
ළැමැද පටන් අඹ කන්‍යා රුව නොලෙසා
සිව් කොන සිං හතර නව ග්‍රහයින් නොලෙසා
සිව් සාලිස් වටකර උරඟුන් නොලෙසා

කක්කල් කැසි ඔක්කාරයත් කරයි නන්
පිස්සු විකාරත් අමියා කරයි නන්
හීන කරන මරු සීනෙන් පෙනෙයි නන්
දේව කන්‍යාව දුටුවම ලෙඩ ඇරෙයිනන්

මෙලෙස බලි යාගයේ එන ගායනා ලෙස ගෙනහැර දැක්විය හැකිය.

(තොරතුරු , ගුරුවරු හා පොත්පත් ඇසුරිනි. අඩුපාඩු ඇත්නම් සදහන් කරන්න)

ප්‍රධාන මූලාශ්‍රයන්

පීරිස් ඥානසිරි;ශාන්තිකර්ම හා අභිචාර විධි; වාසනා ප්‍රකාශකයෝ; දංකොටුව; 2006

දිසානායක මුදියන්සේ: සිංහල නර්තන කලාව: ඇස් ගොඩගේ සහ ප්‍රකාශකයෝ: කොළඹ 10; 1995

ඩබ්.ඒ.එම්.එස්.එන්.ජයවර්ධන

විශේෂවේදි ප්‍රථම වසර 

ජන සන්නිවේදන අධ්‍යයන අංශය

කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලය


 




 
 
 

 

 
 

15 comments:

  1. දැන් ඔය දේවල් අහන්න දකින්න ලැබෙන ඉඩකඩ අඩු නිසා ගොඩක් වටිනවා මේ ලිපිය

    ReplyDelete
  2. Godak wadagath lipiyak.keep it well

    ReplyDelete
  3. වැදගත් ලිපියක් සරෝ..👍👍

    ReplyDelete
  4. වැදගත් ලිපියක් සරෝ..👍👍

    ReplyDelete
  5. වැදගත් ලිපියක් සරෝ..👍👍

    ReplyDelete

පහතරට බෙරයේ වගතුග

සිලින්ඩරාකාර හැඩයෙන් යුත් මෙම බෙරය පහතරට නොහොත් රුහුණු නර්තන සම්ප්‍රදායේ ප්‍රධාන අවනද්ධ භාණ්ඩය වේ. පහතරට බෙරය, රුහුණු බෙරය, දික් බෙරය, ඝෝෂක ...