ශාන්තිය: රට යකුම හෙවත් රිද්දි යාගයේ විමසුම

පහතරට නර්තන සම්ප්‍රදාය හා බැඳී ශාන්තිකර්ම අතර ස්ත්‍රීන් විෂයෙහි පවත්වනු ලබන්නා වූ එකම ශාන්තිකර්මය රට යකුම් යාගය නැතහොත් රිද්දියාගයයි. පහතරට නර්තනයෙහි පවතින ප්‍රාදේශීය ව්‍යවහාරයන් අනුව බෙන්තර ප්‍රදේශයේ දී රට යකුම යනුවෙන්ද මාතර ප්‍රදේශයේදී රිද්දියාගය වශයෙන්ද හඳුන්වනු ලබන්නා වූ මෙකී යාගය එකී ප්‍රාදේශීය භාවිතයේදී පැවැත්වීමේ අරමුණු වශයෙන් ගත් කළ සමානත්වයක් දක්වන්නෙ වී නමුදු පුද පූජා ක්‍රම, සැරසිලි සහ ඇතැම් පෙළපාලි අංගයන්ගෙන් සමානාත්මතාවයක් නොදක්වයි. බොහෝ දෙනාගේ පිළිගැනීම අනුව රට යකුම් යාගය නැතහොත් රිද්දියාගය ගර්භ සංරක්ෂන ක්‍රමයකි. කවර හෝ සමාජයක වේවා මානව සම්පත අන් සියල්ලටම වඩා වටිනා සම්පතක් ලෙස සලකනු ලබයි. මෙකී සම්පත වර්ධනය වීම කෙරෙහි සෘජු ලෙසම බලපාන සාධකය වන්නේ මාතෘත්වයයි. එකී මාතෘත්වය හා එක එල්ලේම සම්බන්ධතාවක් දක්වන්නා වූ ශාන්තිකර්මයක් වන හෙයින් රට යකුම හෙවත් රිද්දි යාගය අනෙකුත් ශාන්තිකර්මයන්ට වඩා සාමාජීය වටිනාකමක් පැවරුණ යාතුකර්මයක් ලෙස හැඳින්විය හැකිය. එසේ හෙයින් මෙකී ශාන්තිකර්මය හා එහි චාරිත්‍ර වාරිත්‍ර කෙරෙහි බොහෝ උගතුන්ගේ අවධානය යොමු වී ඇත. මහාචාර්ය එදිරිවීර සරත්චන්ද්‍ර මහතා රට යකුම් යාගය හඳුන්වන්නේ "ඉතාම රසවත් අනුරූපණ පෙළපාලි දක්නට ලැබෙන එක්තරා ගැබ් පෙළහර වෙසෙසක් ලෙසිනි".

රටයකුම් යාගය පිළිබඳ විවිධ පර්යේෂණයන්හි නියැලුණ මහාචාර්ය තිස්ස කාරියවසම් මහතා ශාන්තිකර්ම සහ සිංහල සමාජය නැමති සිය කෘතියෙහි දක්වා ඇත්තේ "රට යකුම මුළුමනින්ම ගත්කල ගර්භ සංරක්ෂණ පිළිබඳ ශාන්තිකර්මයක් බවයි". එසේ වුවද රට යකුම සහ රිද්දියාගය නමැති සිය ග්‍රන්ථයේ දී මීට වඩා වෙනස් මතයක පිහිටා කරුණු ඉදිරිපත් කිරීමට තිස්ස කාරියවසම් මහතා උත්සාහ ගෙන ඇත. කාන්තාවන් වෙනුවෙන් පමණක් පවත්වන්නේ වී නමුදු මෙම ශාන්තිකර්මය සශ්‍රීකත්වය පිලිබඳ මූලික අදහස් හා බැඳී පවතින බව විවිධ සාධක ඔස්සේ තහවුරු කරන්නට එහිදී කාරියවසම් මහතා උත්සාහ ගනියි. එහිදී A.H. Krappe, The science of Folklore (1965) උපුටා දක්වමින් එතුමා ප්‍රකාශ කරන්නේ පන්දමට හා පන්දම් නැටීමට රට යකුමේ විශේෂ තැනක් ලැබී ඇති බවත් පන්දම සශ්‍රීකත්වය පතා කරන විශේෂ පූජාවකැයි යන මතය මානව විද්‍යාඥයින් අතර පිළිගැනීමකට ලක්වී ඇති බවයි. රට යකුම් යාගයේ එන රූපණ අවස්ථාවක් වන නෙලුමට යන අතරමගදී රිද්දි බිසව් ලෙස සැරසුන ඇදුරා තමාගේ සහායට යොදා ගත් පුද්ගලයා සමග කරනු ලබන කතාබහේ දී සෑහෙන තරමක් දුරට ලිංගික ඉඟි, ප්‍රකාශ වන බව ද පෙනී යන හෙයින් රට යකුම සශ්‍රීකත්ව නිරූපණය කරන ශාන්තිකර්මයක් ලෙස සැලකිය හැකි බව තිස්ස කාරියවසම් මහතා අවධාරණය කොට දක්වයි. ශාන්තිකර්ම බිහිවීමට තුඩුදුන් බොහෝ කරුණු අතරෙන් සශ්‍රීකත්වය පිලිබඳ අපේක්ෂණය වඩාත් ප්‍රබලව නැගී සිටි අවශ්‍යතාවයක්ව තිබූ බව නම් ඇත්තකි. එසේ හෙයින් එකී අරමුණ කවර ශාන්තිකර්මයක් තුළදී වුවද සෘජු හෝ වක්‍ර අරමුණක් වශයෙන් පැවති බව පිළිගත යුතුය. එසේ වුවද අතුරු අරමුණුවලට වඩා ඉහළින් නැගී සිටි සෘජු අරමුණුද ශාන්තිකර්මය හා බැඳී තිබූ බැව් අප විසින් අනුමත නොකළ යුතුය. එසේ හෙයින්,

දරුවන් නොමැති කාන්තාවන් සඳහා දරු ගැබ් ඇති කර ගැනීම.
පිළිසිඳගත් දරුගැබ් මේරීමට පෙරාතුවම අකලට ගබ්සා වී ලේ කිරිමාල ඇතිවන කාන්තාවන්ගේ එකී රෝගී තත්ත්වය පහකොට පිළිසිඳගත් ගැබ රක්ෂණය කිරීම.
කුස තුළ පිළිසිඳගත් දරුවන් ප්‍රසූතියට පෙර කුස තුළදී මිය යන සහ මළ දරු උපත් සිදුවන කාන්තාවන් ආරක්ෂා කොට එවැනි උපද්‍රවයන්ගෙන් එකී මවත් දරුවාත් ආරක්ෂා කර ගැනීම.
යහපත් දරු ප්‍රසූතියක් සඳහා ගර්භනීමාතාව මානසික වශයෙන් සූදානම් කරවීම.

යනාදී කොට ඇත්තා වූ දරුවකු කුස පිළිසිඳ ගැනීමේ සිට දරු ප්‍රසූතිය දක්වා වූ කාල වකවානුව තුළ එකී ගර්භනී මාතාවන් දරුවාත් ආරක්ෂා කරගැනීම මුඛ්‍ය අරමුණ කොට ගත් ශාන්තිකර්මයක් වන හෙයින් රට යකුම හෙවත් රිද්දියාගය ගර්භ සංරක්ෂණය මුල්කොටගත් මනෝ විද්‍යාත්මක ප්‍රතිකාර ක්‍රමයක් ලෙස සැලකීම යුක්ති යුක්තය.